Вардамацкі: «Калі рабіць параўнанне паміж беларусамі і расіянамі, то эмпатыя — тая рыса, якая нас існасна адрознівае»

— Беларуская нацыянальная ідэнтычнасць ёсць з таго пункту гледжання, што ёсць асаблівыя рысы беларусаў, якія відавочны, — сцвярджае Андрэй Вардамацкі на Еўрарадыё. — Напрыклад, мы рабілі даследаванні і пыталі, якія рысы характарызуюць беларусаў у адрозненне ад іншых нацый.

І зараз такой рысай у гары ўсяго з'яўляецца эмпатыя. А калі рабіць параўнанне паміж беларусамі і расіянамі, то эмпатыя — тая рыса, якая нас існасна адрознівае.

Адзначу, што любыя рысы носяць кантэкстуальны характар. Гэта значыць, што яны становяцца бачнымі ў тым ці іншым сацыяльным кантэксце.

І зараз у кантэксце вайны добра бачна эмпатыя беларусаў. У гэтым жа кантэксце можна гаварыць і пра такую рысу як міралюбства.

Ёсць шмат даследаванняў, якія робяцца наконт вайны ва Украіне. І там бачна, што беларусы (80-85%) негатыўна ставяцца да магчымасці ўвода нашых войскаў на тэрыторыю Украіны з мэтай удзелу ў баявых дзеяннях.

І гэта лічба стаіць на месцы, з'яўляецца нейкай канстантай, якую мы назіраем ужо 3,5 года. І вельмі цяжка, практычна немагчыма знайсці другі такі высокі паказчык, такую маналітнасць нацыі, як у гэтай сферы міралюбства.

Навуковец адзначае, што беларусы прадэманстравалі міралюбства і яшчэ ў адным важным гістарычным кантэксце — падчас падзей пяцігадовай даўніны.

Пры такой колькасці людзей, якія выйшлі тады ў Мінску і іншых гарадах на вуліцы, практычна ў любой краіне адбылося бы кровапраліцце. У нас гэтага не адбылося.

– І вось два гэтых кантэксты — вайна ва Украіне і Беларусь-2020 —паказалі відавочна адметныя рысы беларускага нацыянальнага характару, беларускай нацыянальнай ідэнтычнасці — эмпатыю і міралюбства.

Раней такімі рысамі былі ў нас законапаслухмянасць, працаздольнасць, працавітасць і талерантнасць. Менавіта талерантнасць многія лічылі абсалютнай дамінантай беларускага нацыянальнага характару.

Але ў разным кантэксце гэтая талерантнасць мае розныя формы і змест. У адной сітуацыі — гэта цярплівасць да іншых светапоглядаў, іншых паводзінаў у быце і г.д. Так выяўляецца ў нармальным дэмакратычным соцыўме.

У больш жорсткіх сітуацыях талерантнасць можа трансфармавацца папросту ў канфармізм.

Падкрэслю, усе рысы носяць кантэкстуальна-гістарычны характар і іх змест можа змяняцца ў залежнасці ад сацыяльных і гістарычных абставін, у якіх знаходзіцца краіна.